अल्ट्राधावक मिरा बनिन ‘बर्षकै साहसी व्यक्ति’

२०७३ माघ १४ गते शुक्रबार, प्रकाशित

विश्वप्रसिद्ध टेलिभिजन च्यानल नेशनल जोग्राफीको एड्भन्चर अफ दी इयर २०१७ मा अल्ट्रा म्याराथन धाविका मिरा राई विजयी भएकी छन् । विश्वका दश असाधारण साहसिक सफलता प्राप्त गर्ने साहसीहरुको सूचिमा उनी अनलाईन भोटिङ्ग मार्फत पहिलो भएको नेशनल जोग्राफीले जनाएको छ ।

विश्व अल्ट्रा म्याराथनमा आफूलाई स्थापित गर्दै आएकी नेपाली धाविका मीरा राई नेसनल जोग्राफिले सार्वजनिक गरेको ‘वर्षकै साहसी व्यक्ति’ (एड्भेन्चर अफ द इयर) भएकी हुन् । नेसनल जोग्राफिले राईसहित १० जनालाई मनोनयनमा पारेको थियो ।

बाह्र वर्षदेखि सञ्चालन हुँदै आएको यो प्रतिस्पर्धामा अन्वेषण, साहसिक खेल, संरक्षण तथा मानवीय क्षेत्रमा उत्कृष्ट काम गर्ने व्यक्तिहरूको नाम छनौट गरिन्छ । छनौटमा परेका व्यक्तिलाई नेसनल जोग्राफिको वेबसाइट मार्फत् भोट गर्न सक्ने व्यवस्था थियो ।

सर्वाधिक भोट ल्याउने राई यस वर्षको साहसिक व्यक्ति भएकी हुन् । भोजपुरकी मीरा किशोरी अवस्थामा माओवादी लडाकु बनेकी थिइन् । माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएपछि भएको सेना समायोजनका क्रममा उनी अयोग्य ठहरिएकी थिइन ।

मीरा गत वर्ष फ्रान्समा सम्पन्न ८० किलोमिटरको विश्व म्याराथनमा पूर्व विजेतालाई पन्छाउँदै पहिलो भएकी थिइन । उनी १२ घन्टा ३२ मिनेट १२ सेकेन्डमा उक्त दौड पूरा गर्दै पहिलो पटक विश्व च्याम्पियन बनेकी हुन । अल्ट्रा म्याराथनलाई खेलकुदको कुनै पनि उच्च निकाय र एथ्लेटिक संघले समेत बेवास्ता गर्दै आएको छ ।

खेलाडीले आफ्नै लगानी र विभिन्न व्यक्तिको सहारा लिनुपर्ने बाध्यता नेपाली खेलकुदमा छ । विश्व एथ्लेटिक महासंघले सम्बन्धित देशको एथ्लेटिक संघले नै अल्ट्रा म्याराथन व्यवस्थापन गर्नुपर्ने भने पनि नेपालमा हालसम्म यसतर्फ काम भएको छैन ।

विगत दुई वर्षमा सफलता हात पार्दै मीरा केही समयअघि मात्र विश्वको दोस्रो स्थानमा उक्लेकी थिइन । उनी हङकङमा ५० किलोमिटरको एसियन च्याम्पियन, सन् २०१४ मा इटालीमा ५७ र नर्वेमा ८० किलोमिटरको अल्ट्रा म्याराथन च्याम्पियन रहेकी छन ।

त्यस्तै, ४५ किलोमिटरको स्काई रनिङ वल्र्ड सिरिजमा नर्वेकी पूर्व च्याम्पियन इमेलिई फोर्सवर्गभन्दा केही समयले पछि पर्दै दोस्रो स्थानमा परेकी थिइन । त्यही प्रतियोगितामा दोस्रो स्थान हाँसिल गरेपछि नै उनको लोकप्रियता चुलिएको हो ।

राष्ट्रियस्तरमा पनि उनी खेल सुरु गरेको छ महिनामै राष्ट्रिय च्याम्पियन बनेकी थिइन । मीराको बाल्यकाल भोजपुरको गाउँमै बितेको थियो । गाईबस्तु चराउने र खेतीपातीमै बाल्यकाल बिताएको स्मरण गर्दै मीराले नेसनल ज्योग्राफिले लिएको अन्र्तवार्तामा भनेकी छिन–‘गाउँमा केटीहरूका लागि कुनै अवसर थिएन । पढ्ने–लेख्ने समय पनि हामी निकै कम पाउँथ्यौं ।’

यसैबीच १४ वर्षको उमेरमा उनी माओवादी ‘जनयुद्ध’मा सामेल भएकी थिइन । उनले माओवादी लडाकुका रूपमा दुई वर्ष जंगलमा तालिम समेत लिइन । सेना समायोजन क्रममा अयोग्य भएपछि बल्ल उनको खेल जीवन सुरु भएको थियो ।