युएस बंगला जहाज दुर्घटनामा पाईलट मुख्य दोषी

२०७४ चैत २८ गते बुधबार, प्रकाशित

त्रिभुवन अन्तराष्ट्रिय विमानस्थलमा फागुन २८ गते भएको यूएस–बंगला एयरलाइन्सको जहाज दुर्घटनाको प्रारम्भिक अध्ययन प्रतिवेदनले पाइलटको मुख्य कमजोरी औंल्याएको छ ।

दुर्घटना जाँचबुझ आयोगले संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीलाई सोमबार प्रतिवेदन बुझाएको छ । आयोगलाई एक महिनाभित्र प्रारम्भिक प्रतिवेदन बुझाउने समय दिएको थियो । उक्त प्रतिवेदन मन्त्री अधिकारीले मन्त्रिपरिषद्मा पेश गर्नेछन् ।

जाँचबुझ आयोगले दुर्घटनाको विषयमा प्रारम्भिक प्रतिवेदन तयार गर्दै पुरै अध्ययनपछि मात्रै दुर्घटनाको कारण पत्ता लाग्ने भन्दै प्रतिवेदनमा कुनै पनि विषय ठोस रूपमा भने उल्लेख गरेको छैन ।

आयोगका एक सदस्यका अनुसार छलफलमा धेरै विषयहरू आएको र विस्तृत अध्ययन गरिनेछ । ती सदस्यका अनुसार पाइलट प्रमुख दोषी भएको र त्यसमा एयर ट्राफिक कन्ट्रोलरले पनि सही निर्णय लिन नसकेको छानविनले देखाएको छ ।

उडान नम्बर यूबीजी २११ नम्बर जहाज दुर्घटनामा परी चालक दलका ४ जना सदस्यसहित ५० जनाको मृत्यु भएको थियो । बम्बार्डिएर डुयास ८–४०० सिरिजको ७२ सिट क्षमताको उक्त जहाज ७१ यात्रु लिएर काठमाडौं आउँदै गरेको अवस्थामा धावनमार्गमा दुर्घटना भएको थियो ।

जहाज अतवरण गर्ने क्रममा पाइलटले मिसअप्रोच लिएपछि जहाज दुर्घटना भएको प्रारम्भिक प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । मन्त्रिपरिषद्मा पेश नभएसम्म आयोगका कुनै अधिकारीहरूले यस विषयमा बोल्न भने तयार भएनन् ।

दुर्घटनाको दिनमा पाइलटको मात्रै गल्ती भनिए पनि प्रारम्भिक छानविनमा एटीसीले पनि सही निर्णय लिन नसकेको निष्कर्ष निकालिएको आयोगका एक सदस्यले जानकारी दिएका छन ।

विमानस्थलको एयर ट्राफिकको कन्ट्रोलरको जिम्मेवारीमा रहेका कन्ट्रोलरले पाइलटलाई जहाजलाई साउथ ०२ बाट ल्याण्ड गर्ने अनुमति दिँदा पाइलटले उत्तर २० तिरबाट ल्याण्ड गर्छु भनेर उत्तरतिर लागेका थिए ।

पाइलटले उक्त कुरा भनेपछि जहाजमा केही समस्या हो भन्दा ‘आई एम ओके’ भनेको भन्दै विमानस्थलका अधिकारीहरूले दुर्घटना भएको दिन अडियो सार्वजनिक गरेका थिए ।

“छानविनको क्रममा पाइलटले अटेर गरेपछि जहाज ‘डाइभर्ट’ गराउनु पर्ने थियो अथवा सोही रुटमा फर्किएपछि मात्रै अवतरणको अनुमति दिनुपर्ने थियो,” आयोगका एक सदस्यले भने । अहिले नै अन्तिम निष्कर्ष नभएकोले अब आयोगले ‘फ्लाइट डाटा रेर्कर्ड’ (एफडीआर) र ककपिट भ्वाइस रेकर्ड (सीभीआर)को अध्ययनपछि अन्तिम निष्कर्ष निकालिने छ ।

कन्ट्रोलरले जहाजमा समस्या भएको हो ? भनेर पटक–पटक पाइलटलाई सोधेको तर, ओके भन्ने जवाफ आएको तर्क एटीसीले गर्दै आएको छ् । जहाज उत्तर गएर ल्यान्ड गर्नुपर्नेमा उत्तरपूर्व गएर तीन फन्को लगाएपछि पुनः कन्ट्रोलर किन अवतरण नगरेको भन्ने प्रश्न पाइलटलाई गरेको तर पाइलटले ‘म ठिक छु, ल्यान्ड गर्छु’ भनेका थिए ।

ल्याण्ड गर्ने बेला ‘एलाइन्मेन्ट’ नमिलेको कन्ट्रोलरले थाहा पाइसकेका थिए । त्यती थाहा पाएपछि जहाज डाइभर्ट गराउनु उपयुक्त हुनेमा अवतरणको अनुमति कन्ट्रोलरले दिनु गल्ति भएको आयोगका ति सदस्यको बुझाइ छ । कन्ट्रोलरले ल्याण्ड गर्ने बेला पाइलटले रेसपोन्स नआएको त्यसपछि जहाज रनवेबाट सिधा ल्याण्ड गर्नुपर्नेमा रनवेबाट दाहिनेतिर (आर्मीको ह्यांगरतर्फ) टावरको छेउबाटै आएको थियो ।

जहाज ल्यान्ड गर्दा रनवेमै गरेको भएपनि त्यसलगत्तै रन वे छाडेको थियो । रनवेको बाहिरपट्टी ५० मिटर पर रहेको खाल्डोमा परेपछि आगो लागेको थियो । जहाजको पूरै भागमा क्षति पुगेको छ ।

त्रिभुवन अन्तर्रा्ष्ट्रिय विमानस्थलमा जहाजको अवतरण दक्षिणबाटै हुने गरेको तर पाइलटले उत्तरतर्फ लगेको तर पनि जहाजमा कुनै समस्या नभएको कन्ट्रोलरलाई जानकारी गराएकोले मुख्य दोषी पाइलट नै भएको प्रारम्भिक प्रतिवेदन तयार गरिएको छ ।

आयोगका अध्यक्ष यज्ञप्रसाद गौतमले भने प्रतिवेदनको विषयमा कुनै पनि प्रतिक्रिया दिन अस्वीकार गरेका छन् । आयोगले अन्तिम प्रतिवेदन तयार गर्न कम्तिमा पाँच महिना लगाउने छ ।