ओली नेपाल फर्के लगत्तै आयो एसडी मुनिको धम्की

२०७४ चैत २६ गते सोमबार, प्रकाशित

दिल्लीमा आफूलाई नागरिक अभिनन्दनका लागि आयोजित कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री केपी ओलीले सम्बोधन गर्दा भनेका थिए कि, यहाँका नेता र बुद्धिजीवीमा दुईवटा भ्रम रहेछन, एक कम्युनिष्ट सरकारका कारण लोकतन्त्र संकटमा पर्छ कि ? अनि नेपाल चीनतिर ढल्कन्छ कि ?

प्रधानमन्त्री ओलीले भारतीयहरुमा रहेका यी दुबै भ्रम चिर्ने प्रयास गरेता पनि उनी नेपाल फर्केकै भोलिपल्ट भारतीय प्रोफेसर एसडी मुनीले नेपाललाई धम्कीपूर्ण भाषा प्रयोग गर्दै एउटा लेख लेखेका छन् ।

त्यसो त केपी ओली भारत जाँदै गर्दा पनि एसडी मुनीले चीन नेपालको तराईसम्म नआओस् भन्दै आक्रामक लेख लेखेका थिए । प्रधानमन्त्री ओली दिल्लीबाट फर्केपछि मुनीले झनै आक्रामक रुपमा नेपाललाई चीनतर्फ नलाग्न धम्की दिएका छन् ।

भारतीय पत्रिका द क्विन्ट डटकम को विचार पेजमा एसडी मुनीको लेख छापिएको छ । सो लेखमा उनले पुरानै ‘बडेभाइ’ चरित्र प्रदर्शन गर्दै भनेका छन–‘ओलीलाई थाहा छ कि चिनियाँ कार्ड खाली देखाउने दाँत मात्रै हो, त्यसको आर्थिक प्रयोजन छैन । उनलाई थाहा छ कि भारतको सहयोगविना नेपाली जनतालाई गरेको विकासको वाचा पूरा गर्न सकिँदैन । भारतलाई धेरै चिढ्याइयो भने माओवादीसँगको गठबन्धनमा पनि समस्या आउने कुराको आँकलन उनले गरेका छन् ।’

सार्कका विषयलाई एसडीमुनीले सिधै पाकिस्तानको एजेण्डा भएको बताएका छन् । उनले लेखमा अगाडि भनेका छन–‘ओलीले भनेको हरेक कुरामा हो मा हो मिलाएको भारतले सानो स्वरमा एउटा महत्वपूर्ण सन्देश दिएको छ । नेपालले पाकिस्तान र चीनसँगको सम्बन्ध चाहिनेभन्दा बढी न्यानो बनाएमा दिल्लीलाई चित्त बुझ्ने छैन । भारत सार्कको विकल्पमा बिमिस्टेकलाई अघि सार्न चाहन्छ र नेपालले पाकिस्तानको सार्क एजेण्डा नबोकोस् भन्ने पनि चाहन्छ ।’

अब नेपालले चीनसँग निकटता बढायो भने भारतले आफ्ना उपायहरु अबलम्बन गर्ने भन्दै प्रोफेसर मुनीले धम्कीपूर्ण भाषा प्रयोग गरेका छन् । र, उनले नेपालमा चिनियाँ परियोजनाले उत्पादन गरेको बिजुली नकिन्ने समेत बताएका छन् । नेपालले चीनसँग निकटता बढाएमा भारतले मधेसको मामिला फेरि उठाउने भारतीय प्रोफेसर मुनीको भनाइ छ ।

आफूलाई नेपाल मामिलाका जानकार दाबी गर्ने प्रोफेसर मुनी अगाडि लेख्छन– ‘चीनसित नेपाल चाहिनेभन्दा नजिक भयो भने भारतले आफ्नो उपायहरू प्रयोग गर्ने छ । जस्तै, चीनले बनाएको जलविद्युत परियोजनाबाट भारतले बिजुली किन्ने छैन र मधेसको मामिला भारतले अहिले प्राथमिकता नदिएको हो, पछि फेरि उठाउन सक्छ ।’ अब भारतसँग सम्बन्ध सुधार गरेका केपी ओलीलाई चीनले पनि सहजै नछाड्ने मुनीको दाबी छ । र, भारतले पनि आफ्ना स्वार्थहरुमा सम्झौता नगर्ने उनी बताउँछन् ।

आफ्नो लेखमा उनले भनेका छन–‘ओलीको भ्रमण र नेपाल–भारत सम्वाद कत्तिको सफल भयो भन्ने कुराको मापन दुवै पक्षले आफ्ना वाचाहरूको कत्तिको पालना गर्छन् भन्नेमा निर्भर रहनेछ । ओलीका लागि आफ्नाो दुई प्रमुख राजनैतिक हतियार, राष्ट्रियता र चिनियाँ कार्डको प्रयोग गरेर भारतबाट फाइदा लिन सजिलो हुने छैन । तर, नेपालमा राजनैतिक र सामरिक वृत्तमा ठूलो लगानी गरिसकेको चीनले ओलीलाई त्यसै छाड्ने छैन । भारतले पनि आफ्ना आधारभूत सुरक्षा चासोहरूमा सम्झौता गर्ने छैन ।’ तथापि केपी ओलीको भारत भ्रमणले दुई देशको सम्बन्ध सुधारमा सकारात्मक भूमिका खेलेको उनको दाबी छ ।